Nadbubrežna žlijezda jedna je od najznačajnijih, koja proizvodi veoma značajne hormone za rad cijelog organizma.
Desna žlijezda je u obliku trougla, dok je lijeva više u obliku polumjeseca. Sastoji se iz tri dijela, kapsule, kore i moždine i svaki od tih dijelova luči određenu vrstu hormona, prenosi B92.
Nadbubrežna žlijezda je zadužena za lučenje nekoliko važnih hormona, od kojih su najvažniji:
Polni hormoni
Kod muškaraca testosteron se inače luči u testisima, međutim, u slučajevima da se to ne dešava, u pomoć uskače nadbubrežna žlezda sa androstenedionom, DHEA i DHEA-S hormonima koji se mogu pretvoriti u testosteron.
Kod žena luče ženske polne hormone, estrogen i progesteron.
Kortizol
Nadbubrežna žlijezda također utječe na lučenje kortizola, hormona zaduženog za regulisanje ciklusa spavanja i buđenja, što dalje utječe na rad cijelog organizma.
Aldosteron
Hormon koji utječe na sekreciju minerala iz organizma zove se aldosteron i luči se u kori nadbubrežne žlijezde.
Kada organizam prepozna simptome stresa on odmah šalje znak nadbubrežnoj žlijezdi da počne sa lučenjem tri hormona koji će stvoriti određene odgovore na stres.
Prvo će usporiti metabolizam, pojačati opreznost a onda i odgovor na spoljašnje signale. U zavisnosti koliko dugo stres traje, nadubrežna žlijezda će pojačavati ili smanjivati sekreciju ovih hormona.
Jedna od posledica dugoročnog stresa javlja se usporen rad ili “uspavanost” nadbubrežne žlijezde (“adrenal fatigue”).
Ova situacija podrazumijeva da ona ne može da stvori suspstance koje su neophodne za normalan rad organizma.
U nedostatku adrenalina, kortizola, dopamina ili polnih hormona, organizam ne može da funkcioniše normalno, pa dolazi do usporenog rada ili problema u normalnom radu organizma.
Najteži oblik bolesti nadbubrežne žlijezde je tumor nadbubrežne žlijezde ili adenom. Simptomi ovog oboljenja zavise od toga koji deo žlijezde je obolio, odnosno koje hormone ova žlijezda luči u većoj količini ili manjoj nego što je potrebno.
Tako se kod tumora nadbubrežne žlijezde mogu javiti pojačane muške karakteristike kod žena ili ženskih kod muškaraca, ukoliko je zahvaćena kora nadbubrežne žlijezde
Isto tako mogu se javiti simptomi pojačanog lučenja kortizola, poput povećane težine, masnoće u gornjem dijelu tijela (naročito iza ramena i lopatica), mršavost nogu, neredovne menstruacije, visok krvni pritisak, osteoporoza, modrice i opšta potištenost i depresija.
Konačno, tumor nadbubrežne žlijezde može izazvati i pojačano lučenje adrenalina što vodi u visok krvni pritisak, slabost i grčeve u mišićima.
Nekada se adenom otkrije tek kada počne da pritišće okolne organe. Tada se dijagnoza može postaviti jedino ultrazvukom nadbubrežne žlijezde u lekarskoj ordinaciji.
Ipak, jedna od najčešćih bolesti nadbubrežne žlijezde je usporen rad žlijezde izazvan smanjenim lučenjem adrenalina.
Može se javiti kao odgovor na dugoročni stres, kada organizam iscrpi sve depoe adrenalina i prestane da adekvatno odgovara na stres. Tada se javlja opšta slabost, depresija, apatija, mutan vid i hroničan umor.