Završnu verziju filma “Oči širom zatvorene” (Eyes Wide Shut) predao je četiri dana prije smrti. Stanley Kubrick pronađen je mrtav u svojoj sobi 7. marta 1999. godine.
Prema izvještaju ljekara smrt je bila posljedica srčanog udara u snu. Cijela porodica jednog od najvećih reditelja u historiji filma bila je zatečena, jer Kubrick nije pokazivao nikakve simptome bolesti, a supruga Christiane nikada nije prihvatila službeno saopštenje ljekara.
Posljednje djelo možda i najvećeg režisera svih vremena Stanleya Kubricka, i sigurno njegovo najmističnije i najneshvaćenije djelo završio je četiri dana prije smrti, ali što je važno, umro je i prije montaže filma na koju nije mogao utjecati.
Kubrick je nesumnjivo imao i kvalitetnijih i uvjerljivijih filmova, ali “Oči širom zatvorene” (Eyes Wide Shut) kao da od svih njegovih filmova ostavlja najveći upitnik, posebno s obzirom na zagonetnu smrt.
Film se u marketinškoj kampanji predstavljao kao najerotičniji film svih vremena kome je centralna tema seks, ali iako je seks u radnji filma prisutan, on služi gotovo isključivo kao sredstvo pokazivanja i prokazivanja orgijastičkih rituala “tajnih elita”.
Više služi kao sredstvo prikaza krajnje izopačenog stanja društva i međuljudskih odnosa, od nepovjerljivog i hladnog odnosa između supružnika, preko prostitutki i “biznismena” iz istočne Evrope koji svoju kćerku iznajmljuje za seksualne usluge kao slike savremenog društva, pa do okultnih i tajnih (masonskih ?) obreda visokog stepena u na kojima se prakticiraju brutalne seksualne orgije.
Film je pun simbolike i svaka scena u filmu ima svoje mnogo dublje, skriveno značenje.
Za film se od samog početka snimanja bile vezane mnoge kontroverze. Film je jedan od najdužih snimanih filmova u istoriji. Reditelj filma umro je samo četiri dana nakon što je predao završnu verziju filmu, a oko njegove smrti razvijene su teorije zavjere da se u stvari radilo o ubistvu zbog eksplicitnog prikazivanja rituala tajnih društava, a studio Warner Brothers je navodno “zbog neprimjerenosti” za gledaoce isjekao mnoge scene koje su se trebale nalaziti u filmu.
Iz tog razloga je Kubrickov film još interesantniji. Osim najpopularnijeg glumačkog para sa kraja prošlog stoljeća (Tom Cruise i Nicole Kidman), Kubrick je već od početka filma simbolički navodio ono što će se dogoditi pri kraju. Kako je on reditelj koji je svu svoju kreativnost usmjeravao na bitne detalje koji su odavali bit njegovih djela, ne čudi da se tokom prvog sudara “više klase” i elite, tokom scene plesa i zabave na jednom od zidova nalazi, recimo, zvijezda paganske božice Ištar – koja označava svetu seksualnost i ritual.
Javna je tajna da su seksualni obredi i perverzije dio rituala mnogih tajnih “elitnih” društava, a upravo je tu temu tako detaljno obradio i prikazao Stanley Kubrick u svom filmu.
Ključni dio filma dolazi kada Bill nailazi na pijanista Nicka Nightingalea. Tada u trgovini kupuje kostim i ulazi u elitni dvorac s lozinkom “Fidelio” koja ujedno dijeli ime s Beethovenovom operom o ženi koja se žrtvuje radi svog muža političkog zatvorenika. Dvorac u stvarnosti je Mentmore Towers u vlasništvu porodice Rothschild poznat po bizarnim ritualima i zabavama. Korištenje venecijanskih maski također je zanimljivo, priča govori da su one osmišljene od strane crnog plemstva koje je na taj način simbolozovalo svoju infiltriranost u domicilnu kulturu bez predrasuda.
Film je prepun okultne i tajne simbolike koju Kubrick detaljno razotkriva, uz ostalo, kao i tajna društva i principe na kojima djeluju. Naravno, usko bi bilo reći da je to jedina tema filma, ali svakako dominira i intrigira svakog gledaoca.
Stanley Kubrick je jedan od najvećih reditelja u historiji filma, a mnogi od njegovih filmova pokazuju genijalca koji razotkriva korupciju današnjice, izopačenost naše civilizacije i ludilo “elitnih” članova društva.
Bilo da su to bili filmovi iz domene rata i vojske (Dr. Strangelove, Full Metal Jacket), ultranasilja modernog društva (A Clockwork Orange), psihološkog horora (The Shining) ili psihopatskih pedofila (Lolita), Stanley Kubrick je uvijek snimao filmove koji su obrađivali – prave i ključne stvari.
Ako bi se trebala pronaći jedna riječ koja će najbolje opisati Kubricka, onda bi to bila riječ perfekcionista. Bio je natprosječno inteligentan, a neke kadrove znao je ponavljati do 150 puta. U pola stoljeća karijere snimio je “samo” petnaestak filmova, ali to su redom bila remek-djela u raznim žanrovima.
