Nova studija otkrila je zapanjujuću sličnost geoloških formacija Jupiterovog mjeseca Evrope s onima na Zemlji, što baca novo svijetlo na tijelo Sunčeva sistema s najviše tekuće vode zbog kojeg se Evropu smatra najboljim kandidatom za otkrivanje života izvan Zemlje.
Na temelju posmatranja dvije NASA-ine svemirske letjelice Voyager iz kasnih 1970-ih, nova studija otkrila je površinu na Zemlji,na Grenlandu koja bi mogla objasniti karakteristične formacije na Jupiterovom mjesecu, Evropi. Letjelice Voyager na svom putovanju otkrile su da su površinski grebeni "najčešća površinska karakteristika" na Europi . Protežu se diljem Evrope, no nikakvi geološki procesi nisu ih uspjeli objasniti.
Najveći okean tekuće vode Sunčeva sustava
Nakon proputovanja Voyagera kasnih 1970-ih, počelo se sumnjati kako ispod vanjske ledene ljuske Evrope leži najveći ocean tekuće vode Sunčeva sistema, no otprilike 30 km debeo led spriječio je planetarne naučnike da lako uzorkuju vodu.
U međuvremenu, po prvi puta je slična površina pronađena na Zemlji, na sjeverozapadu Grenlanda, "s istom geometrijom koju je oblikovala gravitacija kao i onom pronađene na Europi".
'Ovo je isto kao bizarne strukture koje viđam na Grenlandu'
Ice-penetrating radar observations that captured the formation of a “double ridge” feature in Greenland suggest the ice shell of Europa may have an abundance of water pockets beneath similar features that are common on the surface. @NatureComms https://t.co/DrUiPbuGin pic.twitter.com/PKgtELTUhA
— Stanford Earth (@StanfordEarth) April 19, 2022
Nakon što mu je jedan od njegovih kolega pokazao sliku površine Evrope, geofizičar Riley Culberg, koji na Univerzitetu Stanford u Kaliforniji proučava ledene pokrivače i glečere, izjavio je: " Vau, ovo izgleda tačno kao ova super čudna stvar koju sam vidio u podacima s Grenlanda neki dan'." A kako je ipak lakše detaljno proučavati led na Grenlandu nego onaj na Evropi, ta sličnost je ključ za otkrivanje misterija Jupiterovog satelita, objavljeno je u studiji.
Dvostruki grebeni na Grenlandu nastali su uzastopnim ponovnim smrzavanjem, stvaranjem pritiska i lomljenjem plitke vodene ploče unutar ledenog pokrivača. Budući da se voda širi kada se smrzava, unutarnja voda u jezgri ovog džepa postaje pod pritiskom.
"Mislimo da je na kraju postojao toliki pritisak da je puklo, i da imate ove male vrste vodenih izdanaka koji se potiskuju iz vodenog džepa, a zatim pritišću površinu da se također uzdigne u ove grebene", rekao je dr. Culber.
Isti princip, samo u divovskim razmjerima
U radu se detaljno navodi da, iako su evropski grebeni znatno veći , ako je isti proces odgovoran i za evropske grebene, onda "rezultati sugeriraju da je tekuća voda prostorno i vremenski sveprisutna plitko ispod površine evropske ledene školjke". Međutim, za razliku od površine Grenlanda, koja je vrlo topla , evropska je previše hladna da bi otopila led, ali dr. Culberg je objasnio da su dvostruki grebeni možda nastali "vodom iz podzemnog okeana koja se može podići kroz pukotine unutar ledene ljuske' , ili je u pitanju "neka vrsta unutarnjeg topljenja unutar ljuske".
Zagrijavanje pod silom gravitacije ogromnog Jupitera
Umjesto sunca, led se, pretpostavlja se, topi uslijed plime i oseke. No dok na Zemlji dizanje i spuštanje mora izaziva kretanje laganog Mjeseca, površinu Evrope deformira divovski Jupiter. Također, donekle nalik Zemljinoj magmi, jezgra Evrope zagrijava vodu koja se onda diže prema površini.
Studija je zaključila da je formiranje ledenog pokrivača na Grenlandu obećavajuća paralela za ledeni pokrivač Evrope s obzirom na "dinamiku plitke vode u krhkom ledu evropskog ledenog pokrivača". Nakon toga, moglo bi se pokazati lakšim testirati vodu na Evropi nego što se mislilo, budući da se može nalaziti samo nekoliko kilometara ispod ledene površine.
"Međutim, značajne razlike u gravitaciji, atmosferskom pritisku, temperaturi i sadržaju nečistoća leda vjerovatno će dovesti do složenih odnosa skaliranja između ta dva okruženja", navodi se u radu.
Obećavajući rezultati za testiranje vode na Evropi
Kako bi se potkrijepili istraživanje, studija je navela da je potrebno provesti daljnja istraživanja 'učinka migracije vode, ponovnog smrzavanja i loma na propusnost i reologiju podzemlja, kao i međudjelovanja između površinskih naprezanja i gradijenta podzemnog pritiska' .
Dr Culberg je izjavio: "Mi možemo bušiti duboke ledene jezgre kroz tri i po kilometra leda u centralnom Grenlandu ili centralnom istočnom Antarktiku. No potrebna je prilično velika oprema, potrebno je puno energije - nećete ovo moći napraviti roverima veličine onih na Marsu, i bit će teško, ali to je nešto što možemo raditi na Zemlji." Studija je zaključena objašnjenjem da ako je tekuća voda "prožimajuća karakteristika" unutar "krhkog poklopca ledene ljuske", tada bi plitka voda mogla otkriti još više o "dinamici Evrope, površinskoj morfologiji i nastanjivosti nego što se prije mislilo".
