Sarajevo tokom ramazana ima svoju posebnu draž i vrijednost. Trenutak kada nastupi akšam i pukne top sa tabije, popale se kandilji na munarama i začuje se ezani, nikoga ne ostavlja ravnodušnim.
Vrijeme iftara u Sarajevu ne odaju samo osvijetljene munare, nego i poluprazne gradske ulice, a nakon iftara ulice su ponove pune.
U tom trenutku se osjeća svečana atmosfera, a ljudi na svakom ćošku uživaju u hrani, piću, razgovoru i druženju.
Prvi dan posta je počeo 2.aprila, a prvi teravih-namaz je klanjan 1.aprila u skroo svim džamijama širom BiH.
Međutim, mnogi koji posjete Sarajevo tokom ramazana, kažu da će se ponovo vratiti jer ne mogu ostati imuni.
U nastavku vam donosimo nekoliko najznačajnih obilježja šehera tokom ramazana. Ovo su su samo neki od prijedloga kako da na najbolji način osjetit duh ovog svetog mjeseca.
Mukabele u džamijama
Orijentalna Baščaršija u starom dijelu grada epicentar je događanja tokom ramazana. Turisti i građani koji ne poste uživaju u sporom ritmu u baštama kafića, dok postači vrijeme obično provode u kućama ili na mukabelama.
Kada govorimo o mukabelama, bitno je napomenuti da se mukabele tokom ramazana uče u džamijama širom BiH.
Posebnu čar čine sabahske i ikindijske mukabele u Gazi Husrev-begovoj džamiji. Godinama unazad su se učile petnaest minuta poslije sehura i sat vremena prije ikindije.
Miris somuna
Kada kaže Sarajevo, sigurno vam je jedna od asocijacija somun. Bez somuna je u Sarajevu nezamisliv iftar.
Miris somuna pečenih na drvetu je miris ramazana u Sarajevu, a kraćenje vremena do iftara čekajući somune u redu ispred neke od sarajevskih pekara dio je sarajevskog ramazanskog rituala.
Malo ćemo se osvrnuti i na samu historiju somuna. Somun je prvi napravio Gazi Husrev-begov intendant (glavna osoba zadužena za opskrbu vojske). Gazija je svog intendanta zadužio da za potrebe imareta napravi posebno pecivo koje će biti ukusno, jednostavno, te brzo napravljeno. Intendant je iskoristio turski recept uz blago prilagođavanje. Intendant koji ga je napravio, osmislio je i zanimljivu šaru na somunu koja podsjeća na mušebak (drvena rešetka na prozorima ženskih prostorija u muslimanskim kućama). Somun je poseban i zbog sjemenki ćurekota. Intendant je ćurekot stavio zbog preporuke Muhammeda, a. s., koji ističe da je ljekovit i da donosi berićet.
Ne zna se tačno zbog čega, ali u tradiciji pravljenja somuna od tada do danas običaj je da ga prave muškarci. Somun se peče manje od dva minuta na 500 stepeni u peći na drva, koje mu daje poseban šmek.
Svoju današnju popularnost somun dobrim dijelom duguje sarajevskim aščijama i ćevabdžijama, jer se tokom cijele godine poslužuje uz jela u tim tradicionalnim restoranima.
Ne propustite tokom Ramazana stati u red za svoj somun ispred neke od poznatih pekara kao što su: Imaret, Poričanin, Alifakovac, Aišina pekara...
Pucanj topa sa Žute tabije
Završetak dnevnog posta se u Sarajevu označava pucnjem topa za Žute tabije. Tradicija pucanja topa uz ramazan duga nekoliko stotina godina prekinuta je tokom vremena komunističkog režima, a obnovljena je 1997, od kada tobdžija Smail Krivić pucnjem topa u akšam sa vratničke Žute tabije, bedemu koji se nalazi u okviru Starog grada Vratnika, obznanjuje vrijeme iftara.
Odmah nakon što sarajevskom kotlinom odjekne zvuk topa, pale se kandilji na džamijskim munarama. Osjećaj se ne može opisati kada kroz sarajevske mahale se popnete na neki od vidikovaca, a kao na dlanu imate grad obasjan kandiljima.
Obavezno probati tradicionalna jela
U Sarajevu morate uživati u svim tradicionalnim jelim. Post se obično prekida hurmom i čašom vode, limunade ili soka, nakon čega se serviraju ostala jela. Prvo jelo na ramazanskoj sofri obično je topa, specifična upravo za Sarajevo. Neko za početak iftara služi čorbu, najčešće Begovu, sarajevsku, škembe ili tarhanu.
Zatim se obično poslužuju jela domaće kuhinje. Nakon toga, obavezno se iftara završava sa nečim slatkim i obavezno se pije bosanska kahva.
Šetnja ulicama Sarajeva
A onda... Onda nakon iftara obavezna je šetnja sarajevskim ulicama.
Jedna od posjećenijih baščaršijskih ulica je Čizmedžiluk.
Od iftara do sehur sve vrvi ljudima
Svakako jedna od bitnih tradicija je i da Sarajlije koje iftare na Baščaršiji nerijetko prvo obavljaju akšam-namaz ispred Begove džamije. Ispred džamije se nalaze hurme, rahatlokumom i voda kojom se prekida post.
Odmah nakon akšam-namaza traži se red u restoranima kako bi se iftarili, a onda ide obavezno kafa na Baščaršiji.
Svakako, poslije teravije ostaje se na čaršiji i druži se sve do sehura. Ulica Sarači, kao i cijela Baščaršija vrve ljudima.
Šetnja čaršijom odvest će vas u neka stara vremena. Ne smijete propustiti da posjetite Morića han – jedini sačuvani sarajevski karavan-saraj koji je u osmansko doba služio za smještaj trgovačkih karavana i Kolobara han, prvi sarajevski han iz 15. stoljeća.
Tokom Ramazana Sarajevo živi od ranih jutarnjih sati pa sve do sehura kada počinje post. Brojni sarajevski lokali rade, prilagođavajući radno vrijeme ovom mubarek mjesecu.
